Pan Świata
  • język po końcu świata
    10.03.2012
    10.03.2012
    Gdybyśmy pewnego dnia wszyscy umarli, a następnego dnia ożyli, czy mówilibyśmy w tym samym języku?
  • Nowy Świat w Warszawie
    18.06.2003
    18.06.2003
    Dzień dobry!
    Od pewnego czasu nurtuje mnie następujące pytanie: dlaczego mówimy na rogu Nowego Światu (nazwa ulicy), podczas gdy poprawna forma dopełaniacza rzeczownika świat brzmi świata?
    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Ewa Tomasiewicz
  • pielgrzym po świecie
    25.06.2007
    25.06.2007
    Na pomniku widnieje napis „Bojownikom o wolność”, a książka nosi tytuł „Jan Paweł II – pielgrzym po świecie”. Kiedy takie połączenia rzeczownika z przyimkiem są poprawne? Nie mówimy przecież lekarze na wątrobę (od leczyć kogoś na wątrobę) ani pracownicy nad książką (od pracować nad książką).
  • w internecie
    5.01.2023
    10.04.2010
    Dzień dobry,
    mam pytanie w związku ze słowem internet. Czy powinniśmy mówić w internecie czy też na internecie? Coraz częściej słyszę, jak ludzie mówią „Kupiłem coś na internecie”, chociaż ja powiedziałbym w internecie.
    Pozdrawiam serdecznie,
    Ryszard T.
  • grzeczność w grach RPG
    7.07.2009
    7.07.2009
    Szanowni Państwo,
    moje pytanie dotyczy spolszczonych gier komputerowych, w których obok dialogów w oryginalnym języku pojawiają się podpisy w języku polskim. W przypadku, gdy jakaś postać zwraca się do głównego bohatera (to jest gracza), słowo panie (np. w wyrażeniu panie Kowalski) powinno być zapisane z dużej, czy z małej litery? Zgaduję, że z małej, ponieważ postać, która się do nas odzywa, jest fikcyjna, ale chciałbym poznać Państwa opinię.
    Pozdrawiam,
    Sebastian
  • Ile jest trybów w polszczyźnie?
    18.04.2003
    18.04.2003
    Spotykam się z tym problemem na co dzień: wcześniej uczyłem Polaków francuskiego, teraz uczę Węgrów polskiego. Gdy natrafiam na zdanie typu: „Powiedział, żebym mu dał…”, to tłumaczę moim uczniom, że jest to tryb łączący, mylnie przedstawiany przez polskie gramatyki jako przypuszczający. Przecież istnieje zarówno syntaktyczna, jak i semantyczna różnica między powyższą formą a podobną w zdaniu: „Wiem, że dałbyś mi, gdybym cię o to poprosił”.
    Wprawdzie kilku polskich gramatyków proponowało rozróżnienie między obu trybami (tak przecież odmiennymi), ale nie przyjęło się ono, mimo że ułatwiłoby życie nauczycielom tych języków, w których istnieje osobny tryb przypuszczający i osobny łączący (romańskie) i nauczycielom polskiego na Węgrzech. Istnieje zresztą wiele takich zjawisk, których inne niż tradycyjne przedstawienie ułatwiłoby dzieciom naukę języków (np. we francuskim pojęcie równoważnika zdania jest obce, uważam, że również i w polskim jest ono niepotrzebne). Czy nauka gramatyki polskiej nie powinna być w jakiejś mierze nastawiona porównawczo, aby dzieci nauczyć, że nie wszędzie na świecie ludzie myślą takimi kategoriami, jakie zostały zdefiniowane (dość dawno temu na dodatek) przez polskie gramtyki?
    Dziękuję za odpowiedź
    Arkadiusz Karski
    Bukowno / Budapeszt
  • Dlaczego definicja słownikowa leksemu magnes jest zbyt szeroka i wąska zarazem?

    30.01.2021
    30.01.2021

    Szanowny Panie Profesorze, definicja magnesu jest błędna, nawet w tak uproszczonej wersji. Jest jednocześnie zbyt wąska i zbyt szeroka. Magnes nie musi być metalem. Cechą konstytutywną magnesu (trwałego, bo są jeszcze elektromagnesy) jest wytwarzanie trwałego pola magnetycznego. Takie pole magnetyczne może przyciągać inne substancje magnetyczne, w tym niektóre metale.

    Z poważaniem

  • ma czy miał?
    7.04.2011
    7.04.2011
    Witam serdecznie,
    zwracam się do Państwa z następującym problemem: jakiego czasu powinnam użyć, tworząc zdanie dotyczące sytuacji, w której rodzic zmarł, a jego potomstwo żyje (zdanie to ma wyrażać posiadanie syna/córki)? Czy powinno ono brzmieć „Pan Kowalski miał syna”, czy też „Pan Kowalski ma syna”? Waham się, ponieważ 1. wersja wydaje się bardziej naturalna, ale przecież syn żyje, a forma miał odrobinę sugeruje, że i jego nie ma już na świecie.
    Pozdrawiam,
    Agnieszka Sendek
  • Ałma Ata czy Ałmaty?
    14.12.2014
    14.12.2014
    Szanowni Państwo,
    proszę o pomoc w rozstrzygnięciu kwestii miasta Ałmaty – taką wersję podaje Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych, więc wcześniejsze porady są już nieaktualne, zob. protokół komisji. Jak więc odmieniać to miasta, które miesiąc temu było gospodarzem Mistrzostw Świata w Podnoszenie Ciężarów? „W rozgrywanych właśnie w (tutaj nazwa, której nie potrafię odmienić)… Mistrzostwach Świata Polacy nie triumfowali”?
  • Jak zacząć mail?
    15.11.2010
    15.11.2010
    Szanowna Poradnio,
    czy jest jakaś pośrednia forma powitania pomiędzy oficjalnym Dzień dobry a – właściwie poufałym – Cześć? Rozwiązaniem mogłoby być Witam, lecz to zakłada nierównowagę. Interesuje mnie zwłaszcza kontekst korespondencji mailowej (Internet wszak z założenia zbliża ludzi :) – czy można rozpocząć maila od Witam własnie zamiast sztywnym i niespotykanym właściwie w wirtualnym świecie Dzień dobry? Jeśli nie – czy jest jakaś alternatywa?
    Pozdrawiam,
    Edgar Filip Różycki
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego